Usytuowany w Powiecie Przeworskim, w gminie Jawornik Polski. Leży nad rzeką Mleczką.
Z kart historii dworu.
Został zbudowany na przełomie XIX i XX wieku. Usytuowany z dala od wsi. Obiekt murowany o rozbudowanej bryle, położony w obrębie ogrodów krajobrazowych. Rozplanowane one zostały w wieku XVIII i przebudowane na przełomie XIX/XX w. Zachowane są również założenia ziemne o charakterze obronnym.
Dolina potoku otacza całość z 3 stron. Do parku prowadzą dwie bramy wjazdowe, jedna od strony wzgórza obronnego i mostu przy potoku (brama reprezentacyjna). Druga, w otoczeniu alei kasztanowej, od strony ośrodka gospodarczego. Centralne miejsce na wzgórzu zajmuje pałac murowany, obok zaś wjazdu zachowany jest dwór drewniany. Strona frontowa i ogrodowa pałacu posiada otwarte płaszczyzny trawników otoczone starodrzewiem. Przy pałacu usytuowane są stare altany drzewiaste, nieco dalej skarpa, od strony stawu, porośnięta jest dębami pomnikowymi. Wszystkie drzewa, które za czasów Łastowieckich rosły na terenie parku w większości sprowadzone były z zagranicy, część drzew zachowało się do dziś. Wszystkich drzew było około 30 gatunków. Poniżej usytuowania dworu znajduje się rozległy parter wodny z groblą ziemną. W skład zespołu wchodzą ponadto murowane budynki: stajni, oranżerii i kuźni, pochodzące z przełomu XIX i XX wieku, remontowane w latach 70-tych XX wieku. Łączna powierzchnia terenu na którym znajduje się dwór wynosi 4 ha. Z kim należy wiązać wybudowanie dworu? Z Piotrem Łastowieckim herbu Laryssa,. Rozpoczyna on budowę murowanego dworu, buduje także młyn oraz tartak. Wokół dworu zakłada park wraz ze stawem. Na pozostałościach ziemnych fortyfikacji z XVI wieku buduje w 1870 roku dworską kaplicę. Ponadto w odległości 2 km od dworu zakłada cztery stawy rybne.
Z kart historii Hadel Szklarskich.
Założone zostały w roku 1377 przez bojara ruskiego Ładomira Wołoszyna na mocy przywileju udzielonego mu przez Władysława Opolczyka, ówczesnego starostę generalnego ziem ruskich. Nazwa wsi wiąże się z istnieniem tutaj hut szkła. W XV wieku nastąpił podział Hadel Szklarskich. W jego wyniku powstała nowa wieś Hadle Kańczudzkie. Majątek, w skład którego wchodziła również ta wieś należał następnie do Pileckich oraz Stadnickich a w XIXw obie wioski kupiła hrabina Chumnicka z Chumnic. We wsi znajdował się wówczas drewniany dworek, który stoi do dziś przy wjeździe na teren dworski. Literatura przedmiotu głosi iż podczas powstania styczniowego w miejscowej cerkwi schroniła się grupa powstańców. Cerkiew została zrabowana i spalona zaś powstańcy zamordowani. Pochowani na cmentarzu, który usytuowany był przycerkwi. Hrabina Chumnicka, chcąc pozyskać ludność napływającą ze wschodu, pozwoliła na budowę nowej cerkwi, ofiarowując przy tym materiał budowlany. Po powstaniu styczniowym wyjeżdża ona do Lwowa, a swoje posiadłości wraz z drewnianym dworkiem sprzedaje Piotrowi Łastowieckiemu, który rozpoczyna budowę murowanego dworu.
Wraz z rozpoczęciem I wojny światowej Łastowiecki z rodziną wyjechał do Wiednia, powrócił w czerwcu 1915 roku. Państwo Łastowieccy znani byli jako dobrzy i uczynni ludzie, niosący pomoc innym w potrzebie. Piotr Łastowiecki zmarł 10 czerwca 1929 roku w szpitalu we Lwowie.
Grobowiec obojga znajduje się na cmentarzu w Jaworniku Polskim. Po śmierci Piotra majątek stał się własnością jego syna Antoniego, w którego rękach był do czasów kolejnej wojny. Podobno, gdy uciekał z dworu zabrał ze sobą ważne dokumenty. Zmarł w 1973r. Z kolei siostra Antoniego Maria Łastowiecka poślubiła w 1925 r. Władysława Gawła, właściciela ziemskiego z pobliskich Rudołowic. Z tego związku 15 czerwca 1931 r. we Lwowie urodziła się córka Danuta. W latach trzydziestych Władysław Gaweł prowadził ożywioną działalność polityczną, często opuszczając dom i wyjeżdżając w sprawach służbowych do Warszawy. 30 sierpnia 1939 r. będąc porucznikiem rezerwy został zmobilizowany. Ostatni list do rodziny wysłał z miasteczka Sarny na Kresach. Wzięty do niewoli sowieckiej trafił do obozu w Starobielsku. Jeden z sąsiadów Adam Kopecki – właściciel Morawska (korespondencja była jeszcze wtedy możliwa) napisał do żony Władysława „Jestem tu z Władkiem”. W kwietniu 1940 roku korespondencja się urwała. Polskich oficerów rozstrzelano w Katyniu, Kozielsku, Miednoje, Charkowie. Żona Władysława do końca wierzyła, że jej mąż powróci z wojennej zawieruchy.
Dwór dzisiaj.
Po II wojnie światowej dwór z otaczającymi go budynkami stał się własnością Skarbu Państwa i zarządzany był przez MSW, a następnie przez NSZZ Policjantów. W 2007 r. dwór przeszedł w użytkowanie Gminy Jawornik Polski i mieści się tu Zespół Pałacowo - Parkowy. Obecnie stary drewniany dwór nazywa się Domem Modrzewiowym, gdzie znajdują się miejsca noclegowe dla przyjeżdżających tutaj turystów. Organizowane są kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży. Dworek w frontowej części posiada duży taras z tralkową balustradą. Po południowej stronie dobudówkę z klatką schodową. Od strony ogrodowej widnieje półkolisty ryzalit zwieńczony balkonem. Całość pokryta jest dachem czterospadowym. Zespół pałacowy w skład którego wchodzi: park, kuźnia, stajnia oraz oranżeria wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych województwa podkarpackiego.
Obiekt posiada bazę noclegową i gastronomiczną oraz bazę sportowo - rekreacyjną. Do dyspozycji gości jest łącznie 120 miejsc w pokojach 1-6 osobowych z łazienkami, oraz dwa apartamenty.
Goście mają możliwość korzystania: z boiska do gry w piłkę nożną i siatkową, kortu tenisowego, stołu do bilarda, świetlicy z telewizorem. Na zewnątrz jest do dyspozycji gości: grill, plac zabaw dla dzieci, pole namiotowe z parkingiem, wypożyczalnia sprzętu do nordic walking. W ofercie znajdziemy także możliwość organizacji przejażdżek konnych po malowniczej okolicy. Natomiast w okresie zimowym dla chętnych oferowane są kuligi z zaprzęgiem konnym. Gospodarze obiektu oferują także organizację imprez okolicznościowych i spotkań na życzenie, koloni, zielonej szkoły dla dzieci i młodzieży.
Niezwykłym atutem jest usytuowanie obiektu z dala od miast i ciągów komunikacyjnych. Z kolei jego znaczna powierzchnia i bogaty drzewostan sprawiają, iż utrzymuje się w nim czyste powietrze i bardzo niski poziom hałasu. Obiekt jest wspaniałym miejscem wypoczynku i rekreacji.
A gospodarze obiektu zapewniają doskonałe warunki, profesjonalną i miłą obsługę i dyskretną atmosferę.
Dwór żyje kulturalnie. Jest miejscem wielu różnych imprez. Jedną z nich była zorganizowana 27 maja b.r. „Majówka pod Jaworem” – Regionalny Przegląd Zespołów Śpiewaczych i Tradycyjnych Potraw. W wyniku szerokiej współpracy Wójta Gminy, Stowarzyszenia Tradycji i Kultury Wiejskiej „Jawornik” z Jawornika Polskiego i z Centrum Kulturalnym w Przemyślu impreza miała zasięg ponad regionalny. Jej celem była promocja tego malowniczego miejsca, a także przewrócenie w pamięci dawnych i zapomnianych zwyczajów i tradycji związanych z życiem dworu i związanych z nim miejscowości. Podczas Przeglądu było można wysłuchać dawnych pieśni majówkowych i pieśni miłosnych, a także skosztować tradycyjnych potraw wśród których królowały kasze: jęczmienna, gryczana, pęcak, manna, jaglana oraz zupy mleczne.
Zwieńczeniem "Majówki" był gościnny koncert zespołu "Baciary",
Zobaczymy także.
Miejscowość położona jest na terenie Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego. Ponadto okolice Pogórza Dynowskiego sprzyjają turystyce pieszej, rowerowej a malownicza trasa kolejowa zachęca do wycieczki zabytkową kolejką wąskotorową. Na terenie gminy Jawornik Polski znajduje się zabytkowa kolejka wąskotorowa Przeworsk - Jawornik Polski - Dynów. Tutaj zachwycimy się starymi torowiskami, semaforami, wiaduktami. Spotkamy budynki stacji kolejowych: murowanych i drewnianych. Po dłuższych poszukiwaniach w Jaworniku Polskim odnajdziemy tunel kolejki wąskotorowej o długości… 602 m. Ponadto kościół rzym. - kat. w Jaworniku Polskim (1838 r.) muzeum regionalne. Hadle Szklarskie to wspaniała baza wypadowa w Bieszczady i na Solinę.
W samych Hadlach Szklarskich warto zatrzymać się i zobaczyć kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP.
To dawna, murowana cerkiew filialna p.w. Przemienienia Pańskiego wzniesiona została w 1792 r. W 1911 r. przeszła gruntowny remont. Postawiona na planie prostokąta, poprzedzona od frontu dwukondygnacyjną wieżą o ramowych podziałach elewacji odznacza się spokojem i harmonią. Prowadzone restauracje nie zatarły pierwotnego wyrazu. Świątynia pozostała skromnym, późnobarokowym dziełem prowincjonalnego budowniczego. We wsi znajduje się także drewniany z 1904 roku, zabytkowy dworzec kolejki wąskotorowej, a także ciekawe kapliczki przydrożne i obiekty drewnianej zabudowy zagrodowej.
Janusz Dachnowicz
Źródła:
http://podkarpackie.regiopedia.pl/wiki/dworek-w-hadlach-szklarskich
http://podkarpacie.wyjade.pl/hadle-szklarskie/dwory/zespol-palacowo-parkowy-lastowieckich-2247
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1379714698950597&id=1379565002298900
http://sokoliszlak.cba.pl/?page_id=20195
http://rudolowice.net/pdf/akapit_10.pdf
http://www.parafiahadle.eu/index.php/kancelaria
http://www.ck.przemysl.pl/ck/majowka-pod-jaworem-w-hadlach-szklarskich.html
https://polska.travel/pl/inne-obiekty-hotelowe/noclegi-palac-hadle-szklarskie
http://zpphadleszklarskie.pl/index.php/nasza-oferta
http://extraobozy.pl/gory/hadleszklarskie/
We wsi znajduje się zabytkowy dworzec kolejki wąskotorowej, drewniany, z 1904 roku.
Komentarze
Prześlij komentarz